სენაკი ამინდი

ამინდი სენაკში

მდებარეობს კოლხეთის დაბლობზე, მდინარე ტეხურის მარჯვენა ნაპირას, ზღვის დონიდან 28 მეტრზე, თბილისიდან 288 კმ სიშორით. სენაკში ზღვის ნოტიო სუბტროპიკული ჰავაა. ნალექები თავის მაქსიმუმს აღწევს ზაფხული – შემოდგომის პერიოდში. ამ ტერიტორიაზე იცის რბილი, თბილი ზამთარი და ცხელი ზაფხული. საშუალო წლიური ტემპერატურა – 14,5°C-ია, იანვრისა 5,4°C, აგვისტოსი 22,8°C. ნალექები კი – 1670 მმ წელიწადში.

სენაკის ტერიტორია რელიეფის ფორმის მიხედვით იყოფა ჩრდილოეთ და სამხრეთ ნაწილებად. ჩრდილოეთ მხარეზე ქალაქი, მთელ სიგრძეზე შხეფიდან კურორტ მენჯამდე, მიყვება ეკის მთის გადაშლილ კალთებსა და მცირე სიმაღლის სერებსა და ბორცვებს. ქალაქის ცენტრი და სამხრეთ ნაწილი ვაკე და გაშლილი ადგილია, რომლის მაქსიმალური სიმაღლე ზღვის დონიდან 28 მეტრს აღწევს. ქალაქის ტერიტორია ძირითადად იშლება დასავლეთიდან აღმოსავლეთისაკენ მდინარეების ტერუხისა და ცივის შორის. ქალაქს შუაში კვეთს პატარა მდინარე ფიცუ, რომელიც ტეხურის ერთ-ერთი შენაკადია.

სენაკი ნამდვილად გამოირჩევა ხელსაყრელი გეოგრაფიული მდებარეობით. მას დასავლეთ საქართველოს რეგიონში ცენტრალური მდებარეობა უჭირავს და აკავშირებს რამდენიმე მუნიციპალიტეტის ცენტრს ერთმანეთთან. IV-VIII საუკუნეებში აქედან რამდენიმე კილომეტრში ეგრისის სამეფოს დედაქალაქი არსებობდა, ცენტრის ფუნქცია ძველ სენაკს ჰქონდა – სოფელს, რომელიც ახლა ქალაქის განაპირას მოექცა.

XX საუკუნის დასაწყისში კი ახლანდელი ქალაქის ტერიტორიაზე რკინიგზის სადგური აშენდა, აქაურობა თბილისი-ფოთის სარკინიგზო ხაზის მნიშვნელოვანი კვანძი გახდა და 1921 წელს ქალაქის სტატუსიც მიენიჭა. კულტურული ცხოვრება აქ ყოველთვის დუღდა – ძველ სენაკშიც და შემდეგ ახალ ქალაქშიც, იყო თეატრალური დასი, სტამბაში იბეჭდებოდა წიგნები – მათი „ვეფხისტყაოსნის“ ეგზემპლარი ინგლისში, უორდროპების ბიბლიოთეკაში ინახებოდა, გახსნილი იყო სათავადაზნაურო სასწავლებელი.

სენაკი დღეს თანამედროვე ქალაქია კულტურის სახლით, მუზეუმებით, სამხატვრო გალერეით, სპორტული კომპლექსებით, თხილის, დაფნისა და ჩაის გადამმუშავებელი ქარხნებით. ქალაქის ცენტრში დგას აკაკი ხორავას სახელობის დრამატული თეატრის ნეობაროკოს სტილის ულამაზესი ნაგებობა, რომელიც 1959 წელს აშენდა და დღეს კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლია. თეატრის პროფესიული დასის სპექტაკლს თუ დაესწრები, დიდ სიამოვნებას მიიღებ.

ისტორიული ძეგლები ძველი სენაკის ტერიტორიაზეა, რომელიც ერთ-ერთი უძველესი სოფელია საქართველოში. განსაკუთრებით საინტერესოა კარსტული მღვიმე-დარბაზი უნაგირას მთის ქვეშ, IV-XVI საუკუნეების შხეფის ციხე, XIX საუკუნის თეკლათის დედათა მონასტერი. თუ სენაკში ნოემბრის პირველ რიცხვებში ჩახვალ, არ გამოტოვო ფესტივალი „ეგრისობა“, რომელიც ქალაქიდან 17 კილომეტრში, ნოქალაქევის  მუზეუმ-ნაკრძალის ტერიტორიაზე იმართება. 

აქ IV-VIII საუკუნეების ეგრისის სამეფოში „იმოგზაურებ“, თეატრალიზებული წარმოდგენებით გაეცნობი ისტორიას, გასინჯავ მეგრულ კერძებს, მოუსმენ მეგრულ სიმღერებს და ნახავ ცხენოსანთა შეჯიბრებას ეროვნულ სახეობებში – ისინდში, ცხენბურთსა და მარულაში, რომლებიც არამატერიალური კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლებია.